Aiet-bastard
Allium ursinum
Amaryllidaceae Alliaceae
Noms en français : Ail des ours, Ail des bois.
Descripcioun :L'aiet-bastard trachis dins li faio e li blachiero umido. S'apren à-n-acò que se vèi quàsi pas en Prouvènço, en deforo di relarg mountagnous. Se recounèis à si làrgi fueio pourtado pèr un pecou, e à si flour blanco coume lou la e un pau grando (fin qu'à 1,5 cm).
Usanço :"- Se vesias, nous disié lou Jóuse, soun pas marrit aquélis aiet. Tenès, tastas. - Verai ! soun bon. Hòu ! pourrias faire l'aiòli". ("En Mountagno", op.cit p. 72)Èi l'aiet fèr lou mai manja en Éuropo e acò desempièi lou neoulitique. Poudès acampa li fueio, li flour, li boutoun, li jóuini fru e li veno. S'adoubon de proun de biais, en ensalado, cue... A peréu li mémi prouprieta que l'aiet cultiva (vèire çai-souto), èi peréu riche en vitamine C e fai meigri.
Port : Erbo
Taio : 15 à 40 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Allium
Famiho : Amaryllidaceae
Famiho classico : Alliaceae
Ordre : Asparagales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Abriéu à mai
Liò : Faio
- Blachiero
- Ribiero
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Allium ursinum L., 1753
Inmourtalo-jauno
Helichrysum stoechas
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Inmourtalo, Saureto, Flour-dóu-bon-Diéu, Catàrri, Eternalo.
Noms en français : Immortelle, Immortelle jaune.
Descripcioun :L'inmourtalo-jauno es uno poulido planto coumuno que fai de mato de pichot bouissoun majamen sus la sablo. Se recounèis eisadamen emé si flour coumpausado jauno d'or que se podon garda de tèms. H. italicum fai de flour coumpausado mai pichoto (emé de bratèio mens sarrado) alor que H. serotinum flouris tardivamen.
Usanço :Emai siguèsse pas gaire utilisado au nostre, l'inmourtalo-jauno es uno planto couneigudo pèr si vertu dins d'ùni païs mediterran. Demié tóuti, citarèn si prouprieta anti-bateriano e anti-enflamativo que soun di proun estudiado à l'ouro d'aro. En òli, li flour soun bono pèr la pèu. Se bouton peréu dins lou manja pèr perfuma li liéume e li cerealo.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 5 à 50 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Helichrysum
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Gnaphalieae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 1 à 5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à setèmbre
Liò : Garrigo
- Roucaio
- Tepiero seco
- Mar
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurimediterrano
Ref. sc. : Helichrysum stoechas (L.) Moench, 1794